januari 31, 2023 In Vogels

Ransuil

jaarvogel

39 waarnemingen, 75 vogels

Ransuilen leven in het halfopen landschap rond de Groote Wielengebied. Ze worden soms gehoord in de broedtijd en gezien, jagend in de schemering langs boomrijke delen van het gebied en langs wegbermen. Ransuilen zijn standvogels, maar kunnen na de broedtijd gaan zwerven. Waarschijnlijk is de soort talrijker dan uit de waarnemingen blijkt.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

De laatste decennia zijn nauwelijk meer Ransuilen gezien in het Groote Wielengebied. Dat wil niet zeggen dat ze er niet meer zijn. Ze ontsnappen gemakkelijk aan de aandacht. Wel zijn Ransuilen vlak buiten het Groote Wielengebied jagend gezien. Maar ontegenzeggelijk is de soort sterk achteruitgegaan. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw zijn de uilen broedend aangetroffen in de Buisman-eendenkooi.

april 27, 2022 In Vogels

Kleine plevier

Kleine plevier
doortrekker

31 waarnemingen 62 vogels

Kleine plevieren worden rond de Groote Wielen met enige regelmaat gezien tijdens de voorjaarstrek. Kleine plevieren overwinteren in Afrika. De vogels foerageren op slikkige plekken. De vogels kunnen verward worden met de Bontbekplevier die ook doortrekt in het Wielengebied.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

Na de eeuwwisseling is de Kleine plevier veel vaker gezien dan daarvoor. Mogelijk zijn voor die tijd Kleine plevieren aangezien voor Bontbekken. De waarnemingen in mei en juni betreffen mogelijk broedvogels in de Ryptsjerksterpolder. Helaas zijn die waarnemingen niet goed gedocumenteerd.

maart 22, 2022 In Vogels

Grauwe vliegenvanger

zomervogel

20 waarnemingen, 39 vogels

Grauwe vliegenvangers overwinteren in Afrika en keren meestal in april terug naar Europa. Slechts sporadisch worden Grauwe vliegenvangers in het Groote Wielengebied waargenomen. Nu draagt de onopvallende hoge staccato-zangroep daar ook niet toe bij. Maar de de jachttechniek van deze insecteneter vanaf een open tak zou toch zeker de aandacht moeten trekken.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

De waarnemingen van Grauwe vliegenvangers worden gedaan tijdens en na de broedtijd. De Grauwe vliegenvanger is gedurende vele jaren niet waargenomen, wat overigens niet betekent dat de soort er dan ook niet geweest is. Toch is er sprake van een negatieve trend. Na de eeuwwisseling zijn er slechts twee waarnemingen gedaan.

Broedvogel

In 2000 en 2005 zijn bij integrale broedvogelinventarisaties enkele broedterritoria vastgesteld (eendenkooien, bosjes). In 2010 was de soort niet meer aanwezig.

2000	2005	2010
2	1	0

grauwe vliegenvanger — foto Jappie Seinstra

januari 15, 2022 In Vogels

IJsvogel

IJsvogel
doortrekker

66 waarnemingen 68 vogels

IJsvogels worden regelmatig gezien rond de Groote Wielen. De waarnemingen worden meestal gedaan langs brede sloten en vaarten, waar de vogel langs vliegen op zoek naar een geschikte plekken om vis te vangen. Dat kunnen zijn laaghangende takken boven het water, een bruggetje of een stil liggende roeiboot. Voor zover bekend broedt de ijsvogel niet in het Groote Wielengebied. De waarnemingen betreffen meestal trekkende of zwervende vogels.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

Pas na de eeuwwisseling is de IJsvogel in het najaar een vertrouwde, zij het schaarse, gast geworden rond de Groote Wielen. Daarvoor werd slechts zelden een ijsvogel gezien. Vrijwel steeds gaat het om één vogel. Slechts twee keer werden twee vogels gespot. De meeste waarnemingen zijn gedaan in oktober. De toename van de waarnemingen vanaf 2016 wordt sterk beïnvloed door langsvliegende ijsvogels langs de trektelpost bij ‘It Set’ van half september tot half december. Dat geeft een wat vertekend beeld.

december 8, 2021 In Vogels

Goudhaantje

Goudhaantje
doortrekker en wintergast

32 waarnemingen 185 vogels

Goudhaantjes leven in vooral in naaldbossen met veel sparren. Ook op trek en in de winterkwartieren worden ze vooral in die leefgebieden gezien. Hoewel in het Groote Wielengebied naaldbomen alleen voorkomen op sommige erven, worden trekkende of zwervende Goudhaantjes toch af en toe voedsel zoekend waargenomen. De vogels maken zachte hoge geluidjes en kunnen gemakkelijk gemist worden.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

Behalve in de zomermaanden is het Goudhaantje in elke maand wel één of meer keer aangetroffen. Maar toch wel het meest tijdens de voor- en najaarstrek. Hoewel de gevoeligheid voor hoge tonen bij de hoofdwaarnemer de laatste tien jaar behoorlijk achteruit is gegaan, zijn er gelukkig nog anderen die de vogeltjes wel goed kunnen horen. De grootste aantallen Goudhaantjes zijn aangetroffen op 28 maart 1980 (40), oktober 1975 (19) en 18 november 2000 (15). Uit de gegevens kunnen geen trends worden afgeleid.

december 6, 2021 In Vogels

Boomvalk

Boomvalk
zomervogel

74 waarnemingen 95 vogels

De laatste tien jaar worden nog maar zelden Boomvalken gezien in het Groote Wielengebied. Deze sierlijke, verschalker van grote libellen en zangvogeltjes is een zomervogel. De vogels overwinteren in Afrika broeden in grote delen van Europa in halfopen landschappen.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

De Boomvalk heeft veel minder dan andere roofvogels geleden onder de giftige omkruid- en insectenverdelgingsmiddelen die in de jaren zestig van de vorige eeuw in de landbouw werden gebruikt. De vogels verbleven een groot deel van het jaar buiten Europa. In de vorige eeuw was de Boomvalk broedvogel in het Groote Wielengebied met één of twee paar. De piek in het aantal waarnemingen rond 1980 wordt veroorzaakt door de broedvogelinventarisaties die toen plaatsvonden. Mogelijk is het broeden van Boomvalken in het Groote Wielengebied verleden tijd. Naar verluid zou er in een boomwal vlak buiten het gebied rond 2017 een Boomvalk hebben gebroed. De meeste waarnemingen zijn gedaan in de maanden mei-september.

december 3, 2021 In Vogels

Frater

doortrekker

17 waarnemingen, 392 vogels

Het voorkomen van Fraters op doortrek in het Groote Wielengebied is een aantal malen vastgesteld. De vogels zoeken voedsel als zaden en insecten op de kruidige graslanden. De meeste Fraters trekken door langs de kust, maar worden ook wel in het binnenland waargenomen. De vogels vliegen in soms vrij grote, dicht opeen vliegende groepen en zijn overwegend waargenomen in de Ryptsjerksterpolder.

meer info

Zoeken

Aantalsontwikkeling (jaarmaxima)

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

Kijkend naar het voorkomen gedurende het jaar is de Frater naast doortrekker ook als wintergast te beschouwen. De doortrek is min of meer uitgesmeerd over de gehele periode van oktober tot april. In die periode zijn, behalve in oktober, Fraters bij de Groote Wielen vastgesteld. Er zijn drie ‘golven’ zichtbaar (om de tien jaar) waarin de Frater met enige regelmaat te zien was: 1977-1979; 1987-1990 en 1996-2000. In de eerste periode werden Fraters ook gezien op de nabijgelegen braak liggende terreinen van de Hemrik en de Cammingabuurster polder. Daarna zijn nog maar twee keer Fraters waargenomen in 2007 en 20015. Het grootste aantal Fraters werd gezien op 16 maart 1996 toen een groep van 70 vogels foerageerde in de Ryptsjerksterpolder.

november 30, 2021 In Vogels

Dodaars

doortrekker en wintergast

72 waarnemingen, 100 vogels

Dodaarzen worden zelden gezien. Meestal gaat het maar om één of twee vogels. De vogels verblijven meestal zwemmend of duikend op de wat grotere open wateren in het Groote Wielengebied. De vogels duiken naar allerhande waterdiertjes waaronder insecten, larven, schaapdieren en kleine visjes.

meer info

Zoeken

Ontwikkeling in aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd het Groote Wielengebied vaker door Dodaarzen bezocht dan tegenwoordig het geval is. Maar ook toen waren Dodaarzen niet vaak te zien. De vogels zijn waargenomen buiten de broedtijd; de meeste in november. Bijna alle waarnemingen zijn van het open water van de Wielen. Op de ondergelopen zomerpolders wordt maar zelden een Dodaars aangetroffen. Eenmaal zijn zes Dodaarzen gezien, op 4 november 2000. De overige waarnemingen betroffen alle drie of minder exemplaren.

november 28, 2021 In Vogels

Beflijster

doortrekker

14 waarnemingen, 32 vogels

De grootste kans om Beflijsters te zien is in het voorjaar tijdens de trek. Ze zijn dan op weg naar de noordelijk gelegen broedgebieden. De vogels zoeken voedsel in grasland, vaak in de nabijheid van bomen. Ze eten dan bodemdieren als regenwormen, kevers en vliegenlarven. Het gedrag lijkt veel op dat van merels, die ook vaak langs bosranden te vinden zijn. Het mannetje is zwart met een witte bef, het vrouwtje is veel grijzer.

meer info

Zoeken

Aantallen waarnemingen

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

Wanneer beflijster op grasland voedsel zoeken is de kans groot dat de vogels worden waargenomen. Hun grootte, houding en gedrag is onmiskenbaar. Meestal gaat het om één of enkele vogels. Maar er zijn ook enkele malen waarnemingen van meerdere vogels zoals op 3 mei 1981 acht vogels en 25 april 2005 vijf vogels. Er is slechts één waarneming in het najaar, toen de NJN een beflijster zag in oktober 1974.

november 7, 2021 In Vogels

Bokje

doortrekker

52 waarnemingen, 87 vogels

Het waarnemen van een bokje doet de harten van een waarnemer sneller kloppen. Ze zijn alleen te zien tijdens de trek. In tegenstelling tot Watersnippen die vaak al op enige tientallen meters van de waarnemer opvliegen, vliegen pleisterende Bokjes zwijgzaam op op korte afstand van de waarnemer. Na te zijn opgeschrikt, strijken ze meestal vrij snel weer neer in de vegetatie. Het biotoop is vergelijkbaar met dat van de Watersnip: plas-drasse graslanden en oeverzones met voldoende dekking van de vegetatie. In het Groote Wielengebied zijn verschillende plekken waar Bokjes in de trektijd te vinden zijn. De vogels broeden in noordelijke delen van Scandinavië en Rusland in open moerasgebieden en broekbossen met veenbulten.

meer info

Zoeken

Jaarmaxima

Voorkomen gedurende het jaar – verdeling over de maanden

De kans om een Bokje aan te treffen is zeer klein. Het beestje vliegt pas op als je er bijna op staat. Dat betekent ook dat de werkelijke aantallen pleisterende Bokjes veel groter zullen zijn dan hier gepresenteerd. Het aantal waarnemingen wordt sterk bepaald door de wijze waarop geteld word. Struinen in plas-drasse biotopen met niet te korte vegetatie levert de grootste kans op. Op 15 oktober 2005 werden tijdens een watervogeltelling het grootste aantal van 6 Bokjes geteld. Oktober is dan ook de maand waarin de meeste Bokjes doortrekken.

Ransuil

jaarvogel

39 waarnemingen, 75 vogels

Zoeken

Kleine plevier doortrekker

31 waarnemingen 62 vogels

Zoeken

Grauwe vliegenvanger

zomervogel

20 waarnemingen, 39 vogels

Zoeken

IJsvogel doortrekker

66 waarnemingen 68 vogels

Zoeken

Goudhaantje doortrekker en wintergast

32 waarnemingen 185 vogels

Zoeken

Boomvalk zomervogel

74 waarnemingen 95 vogels

Zoeken

Frater

doortrekker

17 waarnemingen, 392 vogels

Zoeken

Dodaars

doortrekker en wintergast

72 waarnemingen, 100 vogels

Zoeken

Beflijster

doortrekker

14 waarnemingen, 32 vogels

Zoeken

Bokje

doortrekker

52 waarnemingen, 87 vogels

Zoeken

Kleine plevier
doortrekker

IJsvogel
doortrekker

Goudhaantje
doortrekker en wintergast

Boomvalk
zomervogel